‘Articipation is de kunst van het samen maken‘
Tijdens de COVID-19 crisis viel al mijn werk weg. Festivals, ongekende ervaringen, teambuilding, samen op pad om nieuwe dingen te leren: alles waar ik in de afgelopen jaren na mijn afstuderen van de kunstacademie keihard aan gebouwd had kon niet meer.
Daar zat ik dan. Van het ene op het andere moment, in normaal gesproken de drukste periode van het jaar, zonder werk en zonder zicht daarop. In plaats daarvan zat ik op de bank, artikelen te lezen over SOCIAL DISTANCING. Ik vroeg me af of de persoon die de term ‘social distancing’ de wereld in heeft geholpen wel heeft nagedacht over de betekenis van die woorden? Dat we sociaal afstand moeten houden? Volgens mij is het van belang dat we fysiek afstand bewaren, maar sociaal, juist in deze tijden, dichter bij elkaar komen. PHYSICAL DISTANCING lijkt mij, na het lezen van meerdere artikelen, een veel gepastere benaming.
Met dit in gedachten realiseerde ik me eens te meer hoe krachtig woorden kunnen zijn. Hoe kan iedereen die term klakkeloos overnemen zonder echt na te denken over wat er nou eigenlijk gezegd wordt? In mijn omgeving gebeurde gelukkig het tegenovergestelde. Mensen stuurden elkaar tulpen, schreven kaartjes naar ouderen in verzorgingstehuizen, zongen op straat en belden een verloren contact om even bij te kletsen.
De stilte en rust die er bij mij neerdaalde na vier jaar keihard buffelen om mijn kunst carrière van de grond te krijgen zorgde voor een periode van niks. Ik voelde me zo vrij; zo heb ik me alleen op de academie kunnen voelen.
Vrij om te zijn.
Vrij om te onderzoeken.
Vrij om mijn verlangens in te voelen.
Vrij om mee te stromen op de flow van de dag.
Vrij om mijn eigen ritme weer te voelen, los van alle verwachtingen die ik normaal gesproken voel.
Vrij om te bewegen.
WAT EEN VERADEMING>>>
Die stilte gaf mij inzichten over wie ik ben en wat ik nou echt belangrijk vind. Zoals je ook op andere plekken op mijn website kunt lezen, leer ik het meest van het kijken naar anderen. Het samen leren. Vallen en opstaan. Waarin je de leerschool deelt, en het voor beiden iets verandert, omdat je kennis hebt opgedaan waardoor alles anders is. Ook dat was niet echt mogelijk tijdens deze periode.
Toen ik werd genomineerd voor de Hermine van Bers Beeldende Kunstprijs mocht ik een nieuw werk maken. Ik heb hier al jaren over nagedacht, over gedroomd en ook al onderzoek naar gedaan, en ineens kwamen mijn dromen en mogelijkheden in de praktijk samen. Maar hoe kan ik een gevoel, een ervaring, iets wat je echt zelf moet beleven om het te begrijpen delen met een jury? Iets wat normaal zo dichtbij en in verbinding wordt gedeeld is nu juist op afstand, volgens de veilige COVID-19 maatregelen.
Ineens kreeg ik een inzicht. Het inzicht van de kracht van woorden en hun betekenis. Waar de les over social distancing en de kracht van woorden samenviel met het abstracte van mijn kunstpraktijk. Ik heb een naam nodig. Een woord waardoor er bij iedereen meteen een belletje gaat rinkelen als ze het horen. Niet zoals ervaringskunstenaar, waarbij veel mensen zich nog steeds afvragen wat dat is, en of ik soms ook schilder? Nee, ik heb een woord nodig dat blijft hangen. En daar was het gewoon, in het moment.
ARTICIPATION
Articipation combineert de theorie van Wisdom of the Crowd met het maken en creëren van kunst. Dit gaat een stap verder dan participation; door samen te werken en krachten te bundelen ontstaat er iets wat verder gaat dan de som der delen. Hierin staat de collectieve ervaring die wordt gecreëerd centraal. Participation is het maken van kunst met anderen. Articipation is de kunst van het samen maken; collectiviteit is de kern van de kunstvorm.
Door de kunstwerken die ik tot nu toe heb gemaakt geloof ik in de kracht van samen. ‘The Wisdom of the Crowd’ is een theorie die uitgaat van de gebundelde wijsheid die voortkomt uit het samenbrengen van een grote groep mensen. Oorspronkelijk is deze theorie geïntroduceerd door de Engelse wetenschapper Francis Galton in het begin van de 20e eeuw. Hij deed een experiment waarbij hij een groep van 100 mensen op een marktplein vroeg het gewicht van een stier te schatten. Het juiste gewicht bleek uiteindelijk vrijwel identiek aan het gemiddelde van de individuele schattingen. Deze conclusie leidde tot een versterkt idee van het belang van collectiviteit, groepsbeslissingen en kennisnetwerken.
Het experiment
Dit uitgangspunt vind ik mateloos fascinerend; ik wil dit gegeven graag verder onderzoeken in mijn kunstenaarschap. Ik wil experimenteren met de kracht van collectiviteit om zo tot resultaten te komen die zelfs het grootste en meest getalenteerde creatieve genie nooit alleen zou kunnen bereiken. Te beginnen met mijn project THUIS.
2020 is het jaar dat Articipation is geboren.
Dit is nog maar het begin.